آگاهی از خطاهای رایج و ویرانگر در سرمایه گذاری در بورس، مهمترین بخش از یک برنامه موفق سرمایه گذاری است. بررسی تکرار خطاهای رایج نشان می دهد که بزرگترین دشمن این دسته از سرمایه گذاران خود آنها هستند. در هر حال، رایج ترین خطاهای سرمایه گذاران را می توان به شرح زیر برشمرد:
1-خرید در بالاترین قیمت (گران خریدن)
نخستین اصل سرمایه گذاری خرید در پایین ترین قیمت و فروش در بالاترین قیمت ممکن است. پس چرا بعضی افراد به عکس عمل می کنند؟ دلیل اصلی این است که افراد به عملکرد گذشته سهم نگاه می کنند. بسیاری از افراد روی دسته یا گونه ای از دارایی ها که طی یک یا دو سال گذشته عملکرد خوبی داشته اند سرمایه گذاری می کنند و استدلال شان این است که چون عملکرد دارایی مورد نظر در گذشته خوب بوده در آینده نیز خوب خواهد بود . اما این فرض کاملاً اشتباه است . گران خریدن و ارزان فروختن شیوه افرادی است که برنامه مشخصی در ذهن ندارند و فقط به تحرکات بازار واکنش نشان می دهند. سرمایه گذاری این افراد به جای این که راهبردی باشد تاکتیکی است. عده دیگری که همیشه در معرض خطر گران خریدن هستند افرادی هستند که موج خریداران بازار را دنبال می کنند. برخی از انواع سهام موجود در بازار در یک دوره کوتاه مد روز می شوند و بسیاری از سرمایه گذاران مبتدی را در اوج قیمت به سوی خود می کشند. همیشه سعی کنید به عملکرد آینده سرمایه گذاری مورد نظر خود نگاه کنید نه وضعیت آن در گذشته.
2- فروش در پایین ترین قیمت (ارزان فروختن)
سیاری از سرمایه گذاران تا زیان شان جبران نشود حاضر به فروش سهام خود نیستند . غرور این افراد اجازه نمی دهد که قبول کنند اشتباه کرده اند و سهام شان را به قیمت بالایی خریده اند. اما افراد باهوش واقعیت را می پذیرند و به سرعت جلوی ضرر بیشتر را می گیرند. به یاد داشته باشید که همه سرمایه گذاری ها هم به ارزش افزوده نمی رسند و حتی سرمایه گذاران حرفه ای هم همیشه در کار خود موفق نیستند . بهترین کار این است که هر چه زود تر جلوی ضرر بیشتر گرفته شود و منابع مورد نظر در سرمایه گذاری دیگری به جریان گذاشته شود.
3-نداشتن برنامه مشخص برای سرمایه گذاری
سرمایه گذار باید از ابتدای کار برنامه مشخصی برای سرمایه گذاری خود در نظر بگیرد تا در آینده بتواند تصمیم های خود را در قالب همین برنامه شکل دهد. برای طراحی برنامه سرمایه گذاری توجه به چند عامل اصلی از جمله افق زمانی ، میزان ریسک پذیری، میزان وجوه قابل سرمایه گذاری، و میزان افزایش احتمالی سرمایه گذاری در آینده بسیار ضروری است . سرمایه گذار باید به دقت بداند چه کار می خواهد بکند و تا چه اندازه تحمل پذیرش نوسان های بازار را دارد.
4-سرمایه گذاری بر روی یک سهم خاص به جای سبدی از انواع اوراق بهادار
سرمایه گذاری بر روی یک سهم خاص نسبت به سرمایه گذاری در یک شرکت سرمایه گذاری یا صندوق سرمایه گذاری مشترک ریسک به مراتب بالاتری همراه خواهد داشت. سرمایه گذاران بهتر است بر روی سبد متنوعی از انواع اوراق بهادار و شیوه های متفاوت سرمایه گذاری متمرکز شوند . در غیر این صورت، در مقابل نوسان های یک نوع خاص از اوراق بهادار یا بخش خاصی از اقتصاد به شدت بی دفاع و آسیب پذیر خواهند بود . البته نباید مفهوم تنوع شرکت ها یا صندوق های سرمایه گذاری را با تنوع سبد اوراق بهادار اشتباه گرفت . ممکن است شخصی در چند صندوق سرمایه گذاری مشترک سرمایه گذاری کرده باشد اما متوجه نباشد که همه این صندوق ها در چند صنعت مشابه و حتی بر روی چند گونه خاص از اوراق بهادار سرمایه گذاری کرده اند. از سوی دیگر، باید به خاطر داشت که تنوع بیش از اندازه همم ممکن است باعث پرداخت کارمزد بیش از حد شود. در هر حال، بهترین شیوه ممکن ، حفظ تعادل در کار سرمایه گذاری است و شاید بهترین ابزار آن هم استفاده از راهنمایی های یک شخص آگاه یا یک مشاور خبره باشد.
5- سرمایه گذاری بر روی سهام به جای سرمایه گذاری بر روی شرکت
سرمایه گذاری قمار نیست و نباید مانند یک بازی برد و باخت به آن نگاه کرد. سرمایه گذاری پذیرش ریسک معقول با هدف تأمین مالی یک بنگاه اقتصادی معین است . بنگاهی که به نظر سرمایه گذار این توانایی را دارد که در بلندمدت به رشد مثبتی دست یابد . برای رسیدن به این هدف ، بهتر است دست به کار تحلیل ویژگی های بنیادی شرکت یا صنعت مورد نظر شوید و نه بررسی تغییرات روزانه قیمت سهام شرکت . خرید یک سهم خاص تنها براساس هجوم بازار یا علاقه شخصی شما نسبت به محصولات تولیدی یا خدمات ارائه شده توسط شرکت، بهترین راه برای دور ریختن پولتان است ! به علاوه، لازم است گوشه چشمی هم به چگونگی رعایت مسایل مربوط به راهبری شرکتی در شرکت مورد نظرتان داشته باشید.
6-کافی دانستن اخبار رسانه ها
یکی دیگر از خطاهای رایج سرمایه گذاران مبتدی این است که به مطالعه و گوش کردن به اخبار رسانه های همگانی اکتفا می کنند و هیچ ارتباط حرفه ای با مشاوران کارکشته سرمایه گذاری ندارند . حتی زمانی که فکر می کنید به خبر دست ا ولی دست پیدا کرده اید و می توانید با استفاده از آن پرتفوی تان را رونق بدهید، به یاد داشته باشید که همیشه با عده ای سرمایه گذار حرفه ای طرف هستید که هر کدام چندین نفر تحلیل گر خبره را به استخدام خود درآورده اند. سرمایه گذاران حرفه ای اطلاعات خود را از چندین منبع مستقل گردآوری می کنند و پیش از تصمیم گیری راجع به سرمایه گذاری مورد نظر خود اطلاعات موجود را به دقت تجزیه و تحلیل می کنند. 5 اگر فکر می کنید اطلاعاتی که به دست شما رسیده کاملاً دست اول است و شخص دیگری از آن خبر ندارد به شدت اشتباه می کنید. فراموش نکنید خبری که به گوش شما رسیده ممکن است به گوش دیگران هم رسیده باشد، پس همین اطلاعات ممکن است تا این لحظه تأثیر خود را بر روی قیمت ها گذاشته باشد.
7- پرهیز از خرید و فروش های مکرر
هرچه کمتر سرمایه گذاری های انجام شده خود را جابه جا کنید ، در نهایت عایدی بیشتری نصیب تان می شود. مطالعه انجام شده توسط دو تن از استادان دانشگاه کالیفرنیا بر روی بیش، از 64 هزار نفر از سرمایه گذاران یک مؤسسه بزرگ کارگزاری، طی سال های 1991 تا 1996 ، نشان می دهد که این افراد بدون در نظر گرفتن هزینه معاملات 17/7 درصد، سود سالانه حاصل از سرمایه گذاری داشته اند که این رقم به خودی خود 0/6درصد بالاتر از میانگین بازار سهام بوده است. اما هنگامی که هزینه معاملات محاسبه می شود، سود حاصل از سرمایه گذاری آنها به رقم 15/3 درصد در سال یا 1/8درصد پایین تر از میانگین بازار نزول می کند. برای سرمایه گذاران مبتدی خرید و نگهداری سهم بهتر از خرید و فرو ش مکرر آن است.
8- پرداخت بیش از اندازه هزینه و کارمزد
سرمایه گذاران باید پیش از گشایش حساب نزد کارگزار متوجه هزینه هایی که به عهده ش ان گذاشته می شود مانند هزینه های مدیریت پرتفوی و کارمزد معاملات باشند . به علاوه، میزان عایدی سرمایه گذاری باید با توجه به تمامی این گونه هزینه ها برآورد شود.
9- ناآگاهی از قدرت واقعی تحمل ریسک
اولین نکته ای که هرگز نباید فراموش کرد این است که سرمایه گذاری بدون ریسک وجود ندارد. با اندازه گیری تأثیر احتمالی مبلغ مشخصی از زیان مالی (برای مثال، 10,000 ریال ) بر وضعیت کلی پرتفوی و روح و روان شخص می توان میزان اشتیاق او را به پذیرش ریسک تعیین کرد . به طور کلی ، می توان گفت افرادی که برای اهداف بلندمدت برنامه ریزی می کنند و به انتظار درآمد بیشتری هستند ، باید پذیرای ریسک بیشتری باشند . در هر حال، برای ارزیابی میزان ریسک پذیری خود لازم نیست منتظ ر کاهش ناگهانی ی ا کوتاه مدت ارزش دارایی ها ی تان باشید . همین امروز دست به کار شوید و سقف واقعی تحمل ریسک خود را مشخص کنید. در پایان مطلب، گفتنی است که با وجود هشدارهای داده شده، به هیچ وجه جای نگرانی وجود ندارد و فقط با کمی تلاش و جدیت می توانید از این گ ونه خطاها دوری کنید و سرمایه گذاری مطمئنی را به انجام برسانید.
10- سهل انگاری و بی توجهی
افراد به طور معمول به خاطر این که نمی دانند از کجا و چگونه سرمایه گذاری خود را شروع کنند، از آغاز کار طفره می روند یا به دل یل زیان سرمایه گذاری های قبلی یا رشد منفی بازارهای سهام ، از سرمایه گذاری جدید سرباز می زنند. سرمایه گذار باید در هر وضعیتی به کار خود ادامه دهد و با توجه به شرایط بازار بر روی ابزارهای مختلف سرمایه گذاری کند و مرتب پرتفوی خود را بررسی کند و از مطابقت آن با برنامه مورد نظر خود مطمئن شود.
11-اعتماد به نفس بی جا
بسیاری از سرمایه گذاران همچنان تصور می کنند که از چگونگی فعالیت بازار سرمایه اطلاع دارند، درحالی که واقعیت چیز دیگری است همان طور که جاش بیلینگز طنز نویس میگوید آنچه انسان نمی داند از وی احمق نمی سازد؛ بلکه آنچه تصور میکند می داند، ولی در واقع نمی داند وی را به یک احمق تبدیل می کند. نتیجه این که، افراد اقدام به سرمایه گذاری می کنند بدون این که دانش کافی درباره عواقب تصمیم هایشان داشته باشند. مثل این است که به جایی سفر کنید که قبلاً هیچ گاه در آن جا نبوده اید، بدون این که نقشه مسیر یا راهنما با خود داشته باشید. نداشتن تحصیلات علمی در مسائل مالی، باعث شده که اکثر سرمایه گذاران تصمیمات خود را بر اساس دانش عام در جامعه اتخاذ کنند. این دانش، همان ایده ها و نظرهایی است که آن قدر در بین مردم باقی مانده و پذیرفته شده اند که دیگر کسی در مورد آن ها سؤال نمی کند. متأسفانه، اغلب آنچه به عنوان دانش عام در مورد سرمایه گذاری وجود دارد نادرست است. در نتیجه، سرمایه گذاران، تصمیماتی اتخاذ می کنند که نتایج فاجعه باری به همراه دارد.
12- انتظار نامعقول
همیشه در زمان وجود حباب قیمت ها در سطح بازار سرمایه گذارانی را می بینیم که صبر خو د را از دست می دهند و ریسک بیش از اندازه ای را متح مل می شوند . داشتن دید بلندمدت نسبت به سرمایه گذاری انجام شده بسیار مهم است . سرمایه گذار نباید به عوامل بیرونی اجازه دهد تأثیر نامطلوبی بر روی تصمیم گیری او داشته باشند و باعث شوند او در زمان نامناسب استراتژی خود را تغییر دهد . همیشه می توان با مقایسه عملکرد پرتفوی مورد نظر با شاخص های پایه به انتظاری معقول دست یافت.
مدیریت فراچارت: اکنون ایمان دارم می دانید هدف ما از انتخاب عکس این مقاله چه چیز بوده: در این عکس درشکه ای به اسب به صورت برعکس بسته شده که می بایست به پشت اسب وصل می شد و همچنین سطل آبی بر روی درشکه است که نماد و استعاره از سرمایه شماست و ممکن است هر لحظه بریزد و هدر برود.
نویسنده: محمدحسین طاهری
6 دیدگاه
بهمن
ممنونم از یاداوری ۱۲ اشتباه رایج – ایشاله هممون رعایت کنیم -دعای خیر ما همراه شما خواهد بود
مدیریت
در پاسخ به: بهمنزنده باشید بهمن جان. رسالت این سایت هم همینه کمک به کاهش اشتباه معامله گران
علیرضا
تشکر از جناب طاهری عزیز بابت این مطلب.
مورد شماره ۱ یعنی: نخستین اصل سرمایه گذاری خرید در پایین ترین قیمت و فروش در بالاترین قیمت ممکن است.
این مورد اکثرا خوبه ولی همیشه هم اینطور نیست. به قول ریچارد رودز اگه بگیم گران بخریم و گرانتر بفروشیم شاید بهتر باشه. مسلما چنین چیزی در یک روند صعودی که قیمت ها مدام بالاتر میرن صادقه. اگه بخایم در کف بخریم و در سقف بفروشیم به نوعی میشه پیشبینی کردن بازار که شخصا اعتقادی بهش ندارم. چون اگه یه کف شکسته بشه، احتمالا به کف بعدی میرسه. حالا کدوم کف رو باید در نظر بگیریم و اصولا اینکه آیا بازار کف داره؟ مسلما نه!
بازم تشکر بابت این مطلب عالی از جناب طاهری و مدیر وبسایت.
مدیریت
در پاسخ به: علیرضاممنون علیرضا جان
اینجا تاکید نویسنده روی گران نخریدن و ارزان نفروختن است
پویا
عزیز واقعا مطالب ارزنده ای بود. ولی با کلی غلط املایی
SEPEHR.TH
با تشکر از مقاله مفید و کاربردی جناب طاهری و مدیریت محترم فراچارت. پایدار باشید.